Δασκαλογιάννης, Ιωάννης

(Aνώπολις, Σφακιά 1722 – Ηράκλειο 1771). Αρχηγός και ήρωας της Κρητικής επανάστασης του 1770. Καταγόταν από την παλιά οικογένεια των Βλάχων, η οποία έγινε πλούσια από ναυτικές επιχειρήσεις. Ο Δ. μορφώθηκε στο εξωτερικό, ταξίδεψε επικεφαλής του εμπορικού του στόλου και γνωρίστηκε με πολλές προσωπικότητες της εποχής του. Τον αποκάλεσαν δάσκαλο για τη μόρφωση, τη γλωσσομάθεια και τον σεβασμό που ενέπνεε. Όταν η Αικατερίνη Β’ προετοίμαζε τον Ρωσοτουρκικό πόλεμο, ο Δ. συνεννοήθηκε με τον προσωπικό του φίλο ναύαρχο Ορλόφ και έφτασε στην Κρήτη με τους προκρίτους της Μάνης, όπου άρχισε να οργανώνει την εξέγερση. Τελικά, παρότι ο ρωσικός στόλος δεν έπλευσε προς την Κρήτη όπως είχε συμφωνηθεί, ο Δ. αποφάσισε να κηρύξει την επανάσταση μόνο στα Σφακιά, με 1.300 άντρες και με την ελπίδα ότι η ενέργειά του θα προκαλούσε γενικό ξεσηκωμό. Η συνέχεια όμως τον διέψευσε και όταν είδε ότι ο σκληρός και αιματηρός αγώνας ήταν καταδικασμένος, αναγκάστηκε να παραδοθεί πιστεύοντας στην υπόσχεση των Τούρκων ότι θα σταματούσαν τις σφαγές και θα έδιναν αμνηστία. Τον έγδαραν όμως ζωντανό στις 17 Ιουνίου 1771 στην πλατεία Ατ Μεϊντάν του Ηρακλείου, μπροστά στο πλήθος. Τραγούδι του Δ. Έμμετρο κείμενο που αναφέρεται στην πατριωτική δράση του Δ. και στον μαρτυρικό θάνατό του. Είναι έργο του λαϊκού ποιητή Παντζελιού. O Ιωάννης Δασκαλογιάννης, αρχηγός και ήρωας της Κρητικής επανάστασης του 1770.